Nadat mijn moeder was bevallen van mijn broer, kreeg ze een postnatale depressie. Ze was 25 jaar oud. Ik was zelf nog een baby. In die tijd stond de zorg voor dit soort problematiek lang niet zo ver dan nu. Ze was herstellende, kreeg medicatie en ogenschijnlijk ging het na een half jaar al wat beter. Op een avond zei ze tegen mijn vader dat ze nog wat babyspullen wou gaan halen in een winkeltje in het dorp. Ze zei dat ze daarna ging kaarten bij de ouders van mijn vader, die vlakbij woonden. Ze ging wel vaker kaarten bij de schoonouders tijdens haar herstel. Het was een mistige koude winteravond in november toen ze op de fiets vertrok. Maar haar bestemming was niet het winkeltje. Het winkeltje en daarna gaan kaarten waren slechts een dekmantel om tijd te winnen voor haar werkelijke plan. Ze wou blijkbaar genoeg tijd hebben om haar plan uit te voeren voordat iemand gealarmeerd werd.
Die avond was de laatste keer dat mijn vader haar heeft gezien en gesproken. Een maand lang was ze vermist. Mijn vader is vaak tevergeefs gaan zoeken met de auto, samen met zijn broer. Iedere nacht sinds haar verdwijning liet hij de voordeur open en het licht in de gang aan, in de hoop dat ze weer terug zou komen.
Een maand na haar verdwijning werd haar lichaam gevonden in een kanaal zo’n 20 km van het dorp. Ze was verdronken. Haar fiets is nooit teruggevonden.
Mijn moeder had zelfmoord gepleegd en mijn vader bleef achter met 2 kleine baby’s. Deze intrieste en dramatische gebeurtenis heeft zich als een schokgolf doorheen de levens van iedereen die haar kende verplaatst. Ook in mijn leven heeft deze gebeurtenis diepe sporen nagelaten.
Recentelijk vertelde mijn vader een aantal anekdotes over de tijd dat ze depressief was, waaruit blijkt dat ze aan wanen leed en erg achterdochtig was. Mijn vader had achteraf pillen gevonden in een vest dat in de kast hing. Pillen waaraan, door de verkleuring, te zien was dat ze waren ingenomen en daarna weer uitgespuwd. Ze nam haar medicatie blijkbaar niet omdat ze dokters niet vertrouwde.
Ik heb mijn moeder weliswaar nooit echt gekend en weet ook weinig van haar, maar het grote gapende gat dat ze heeft achtergelaten in mijn hart, heb ik mijn hele leven lang met me meegedragen en gevoeld. Een gat dat door niemand anders kan worden opgevuld.
Het gemis werd nog versterkt door het onvermogen van mijn vader om anderen aan te voelen en liefde te geven. Wanneer we als kind iets over onze moeder vroegen, dan vertelde hij ons dat ze ziek was en gestorven was. Als kind vroeg je dan niet verder, want het is niet zo gek dat zieke mensen dood gaan. Mijn vader vertelde me wel dat mijn moeder vanuit de hemel alles zag wat ik deed. Dus hield ik ganse gesprekken met haar als ik ‘s avonds in bed lag, vooral als ik ergens verdrietig over was.
Toen we wat ouder waren sloeg de sfeer om als er iets over onze moeder gevraagd werd. Dan werd het eerst doodstil en werd altijd dezelfde lade in de kast opgetrokken en dezelfde foto’s van haar getoond. Veel meer dan dat ze klein van gestalte was, goedlachs en veel van kinderen hield, kwamen we niet te weten. Ik denk dat ik rond de 20 jaar oud was toen de woorden “zelfmoord” en “postnatale depressie” vielen. Hoewel ik wel voelde dat er rond haar dood een gewisse lading hing en ook wel wat vermoedens had, kwamen deze woorden toch nog als een schok. Ze kwamen ook niet uit de mond van mijn vader, maar van een oom, de broer van mijn moeder. Deze was ook wel verbaasd dat het voor ons de eerste keer was dat de oorzaak van haar dood echt benoemd werd. Voor het eerst vernamen we ook iets over haar jeugd, die op zijn zachtst gezegd niet rooskleurig was. Het leek er wel op dat in haar jeugd de kiem was gelegd voor latere problemen. Een kiem die waarschijnlijk later voeding kreeg toen ze bij mijn vader ook niet echt in een warm bad terechtkwam.
Er zullen altijd veel vraagtekens blijven rond haar dood. Pas op latere leeftijd ben ik wat door gaan vragen bij mijn vader en bij de nog in leven zijnde zus van mijn moeder. Maar er is een heel lange periode geweest dat ik daar niet mee bezig wilde zijn, omdat ik toch nooit antwoorden zou krijgen. En als je een antwoord van iemand krijgt, dan is het wellicht een gekleurd antwoord, een eigen invulling.
Later leerde ik dat ik haar dood eigenlijk nooit echt verwerkt had en de pijn van dat verlies altijd op afstand heb gehouden. Door mijn moeder terug in mijn leven toe te laten en in mijn hart te sluiten, werd de grote afwezige weer een aanwezige. Het grote gapende gat wordt zo weer wat gevuld.
Klinkt makkelijk, maar dit was ook een heel proces waarop ik in een volgende blog terugkom.