Als je een gevoelig en zorgzaam type bent en niet geleerd hebt om je grenzen te stellen en te bewaken, dan val je makkelijk ten prooi aan een verborgen narcist. Gevoelige mensen hebben een sterk ontwikkeld empathisch vermogen en voelen heel snel de noden van anderen aan. Dat is nu net waar de verborgen narcist gebruik van maakt om op een passieve manier, zonder eigen investering, zijn of haar doel te bereiken.
Een verborgen narcist is een leven lang bezig met het aanscherpen van zijn of haar talent om door manipulatie het doel te bereiken. Vaak verloopt dit zo subtiel dat je het zelf niet eens goed in de gaten hebt. “Normale” mensen zijn niet bedacht op deze soort van psychische manipulatie.
Een van de vormen van manipulatie waarmee de verborgen narcist zich bediend, is “gaslighting“.
Als je bijvoorbeeld een kritische opmerking maakt, dan krijg je sowieso meteen de bal teruggespeeld.
Bij mijn vader zijn er 2 manieren waarop dat gebeurt: ofwel wordt de slachtofferkaart getrokken en wordt beroep gedaan op je medelijden, ofwel wordt het weggelachen op een manier dat het wel aan jou moet liggen en zeker niet aan hem. Ik denk dat hij daar ook echt van overtuigd is en dat het geen toneelspelletje is om niets te moeten toegeven, zoals ik vaak veronderstelde. Als zo iemand je kan domineren, bijvoorbeeld in een vader-kind of in een man-vrouw relatie dan kan “gaslighting” best overtuigend overkomen.
Zo creëert mijn vader wel vaker zijn eigen waarheid. Ik hoor hem vaak zeggen dat hij er absoluut niet tegen kan wanneer er tegen hem gelogen wordt. Maar tegelijkertijd betrap ik hem vaker op wat voor mij simpelweg leugens zijn, maar die in zijn vervormd realiteitsbeeld of beleving voor waarheid doorgaan.
Niet eenvoudig om mee om te gaan kan ik je vertellen. Als ik zelf niet goed in mijn vel zit, dan vind ik het heel lastig om mee te dealen en kies ik er meestal voor om uit zijn buurt te blijven.
Wat voor mij het beste werkt in de omgang met mijn vader is om heel concrete oplossingen te bieden als hij over iets begint te klagen. Hij zal nooit direct om hulp vragen, maar altijd indirect beginnen te klagen over iets. Als ik dan een concrete oplossing bied en hij accepteert deze niet of praat er omheen, dan is het voor mij makkelijker om dit onmiddellijk weer los te laten, in plaats van verdere pogingen te doen om hem tegemoet te komen. Een slachtoffer wil eigenlijk niet geholpen worden, want als je met oplossingen komt, dan ontneem je hen de macht, die ze door hun slachtofferrol op je kunnen uitoefenen. Het enige dat belangrijk is, is dat je aan hun kant staat en meevoelt met wat zij voelen.
Het kost vaak heel wat energie om een soort van relatie met een verborgen narcist in stand te houden, want zelf tel je als persoon totaal niet mee in zo’n relatie. Heel vaak heb ik op het punt gestaan deze relatie te verbreken en vaak vroeg ik me af of het niet beter was geweest als ik dat wel had gedaan. Het zou me in ieder geval bakken vol met energie hebben gescheeld.
Het is een heel proces met vallen en opstaan en veel ups en downs om dit soort relatie vol te houden.
Telkens opnieuw moet ik me voor de geest houden dat mijn vader er ook niks aan kan doen dat hij zo is en eigenlijk gehandicapt is.